Zebralara avcı gözüyle bakıldığında, araştırmacılar, zebraların siyah ve beyaz çizgilerinin koruyucu bir kamuflaj ya da sosyal bir avantaj sağladığı görüşünü destekleyen hiçbir kanıt bulamadılar.
Eğer ki zebranın çizgilerinin, avcılarına karşı kamuflaj sağladığını düşünüyorsanız, bunu tekrar gözden geçirmelisiniz.
Çalışmanın baş yazarı ve Calgary Üniversitesi’nde (Kanada) Biyolojik Antropoloji alanında Doçent Doktor olan Amanda Melin, “Zebra çizgileriyle ilgili olarak en uzun süre kabul görmüş hipotez onların kamuflaj için olduğudur, ama bu meseleye şimdiye kadar hep insan gözünden bakılmıştır.” diyor. “Biz, bunun yerine, gün ışığında, alacakaranlıkta ve aysız gecelerde, aslanların ve benekli sırtlanların ne kadar mesafeden zebranın çizgilerini fark edebildiklerini tahmin edebilmek için bir dizi hesaplama yaptık.”
Melin, çalışmayı Kaliforniya Üniversitesi’nden yaban hayatı biyolojisiyle ilgilenen Profesör Tim Caro ile birlikte yürüttü. Daha önceki çalışmalarda, Caro ve meslektaşları, zebranın çizgilerinin ısıran sinekleri caydırarak onlara evrimsel bir avantaj sağladığıyla ilgili kanıtlar öne sürmüşlerdi.
Yeni çalışmada, Melin, Caro ve arkadaşları Donald Kline ve Chihiro Hiramatsu, çizgilerin arka planla uyum sağlama ya da zebranın ana hatlarını görünmez yapmayla ilgili olmadığını, çünkü avcıların zebranın çizgilerini görebildiği noktada muhtemelen zaten onların avlarını duymuş ya da kokusunu almış olduklarını keşfetti.
Caro, bu yeni çalışmada elde edilen sonuçların, zebra çizgilerinin yırtıcılara karşı bir tür kamuflaj etkisi olduğunu dile getiren fikre dair herhangi bir destek sağlamadığını belirterek Charles Darwin ve Alfred Russell Wallace tarafından tartışılmış ve uzun süredir geçerliliğini koruyan bu hipotezi reddettiklerini söyledi.
Çizgilerin zebraları doğal çevrelerinin arka planına uygun olarak kamufle ettiğini savunan hipotezi test etmek için araştırmacılar, boyut ve renk filtreleri kullanarak Tanzanya’daki bir sahadan elde edilen dijital görüntüleri, zebraların, asıl avcıları olan aslan ve benekli sırtlan (ayrıca diğer zebralar) tarafından nasıl göründüğünü simüle etmek için kullandılar.
Araştırmacılar, aslanların, benekli sırtlanların ve diğer zebraların maksimum ne kadar mesafeden bir zebranın çizgilerini fark edebildiklerini tahmin edebilmek için, bu hayvanların görüş kapasiteleriyle ilgili bilgileri de kullanarak zebraların çizgi genişliklerini ve parlaklıklarını hesapladılar.
Çoğu yırtıcı hayvanın avlandığı zamanda, gün ışığında 50 metre öteden, alacakaranlıkta 30 metre öteden zebra çizgilerinin insanlar tarafından görülebildiği fakat zebra avcıları olan bu hayvanların çizgileri ayırt edebilmesinin güç olduğunu buldular. Aysız gecelerde ise, 9 metreden sonra çizgileri ayırt edebilmek bütün türler için güçtür. Bu bilgiler, ormanlık alanlarda, siyah çizgilerin ağaç gövdelerini taklit ettiğini, beyaz çizgilerin ise ağaçların arasından gelen ışık ışınlarıyla uyum sağladığını savunan görüşün aksine, çizgilerin kamuflaj sağlamadığını gösteriyor.
Araştırmacılar, zebranın vaktinin çoğunu geçirdiği ağaçsız açık alanlarda, aslanların çizgili zebraların ana hatlarını, oldukça koyu renkli postlara sahip diğer avları olan büyük antilop, topi (orta boylu antilop) ve impalaları (küçük boylu antilop) görebildiği kadar kolaylıkla görebildiğini buldu. Fakat daha önceden çizgilerin zebranın ana hatlarının belli olmasını engellediği, aksi takdirde düzlüklerde avcıların onları açıkça görebileceği önerilmişti.
Çizgiler sosyal amaçlar için de değil
Kamuflaj hipotezini çürütmenin yanında, bu çalışma çizgilerin, zebraların belli bir mesafeden birbirlerini tanımalarına olanak sağlayarak onlara bir takım sosyal avantaj kazandırdığıyla ilgili de herhangi bir kanıt sağlayamamıştır.
Ayrıca araştırmacılar, zebraların çizgileri avcılarına göre daha ileri bir mesafeden görmelerine rağmen, zebrayla yakın akraba olan diğer türlerdeki hayvanların son derece sosyal olduğunu ve çizgileri bulunmamasına rağmen birbirlerini daha iyi tanıyabildiklerini belirtti.
Çeviren: Gizem Pınar Arslan
Kaynak: Science Daily