Yeni bulgular, tropikal ormanların küresel iklim üzerindeki etkisine ışık tutuyor.
Çeşitliliklerine rağmen, tropikal yağmur ormanlarının pek çoğunun yapısı son derece tahmin edilebilir. Bilim insanları, bir güç yasası olarak adlandırılan basit bir matematiksel denklemle çeşitli boyutlardaki ağaçları nitelendirebiliyorlar.
Panama’daki bir yağmur ormanının verileri kullanılarak hazırlanan yeni bir çalışmada, araştırmacılar bitki türlerinin ve coğrafyalarının farklı olmasına rağmen yağmur ormanlarının sahip olduğu bu ortak yapının nedeninin güneş ışığı için yarış olduğunu belirledi. Bu yeni bulgu, iklim simülasyonlarında, yağmur ormanlarının atmosferden karbondioksit fazlalığını nasıl absorbe ettiğini tahmin etmek için kullanılabilir.
Princeton Üniversitesi, the National Institute for Mathematical and Biological Synthesis, the Smithsonian Tropical Research Institute ve diğer işbirliği yapılan kurumlar tarafından yürütülen bu çalışma 8 Ocak’ta Science dergisinde yayımlandı. Bu araştırma National Science Foundation tarafından büyük ölçüde desteklendi.
Araştırmacılar yağmur ormanının yapısının uzun bir ağacın düşmesiyle kubbede oluşan boşluktan kaynakladığını buldu. Bu boşluk ormanın zeminine güneş ışığı ulaşmasını ve böylece küçük ağaçların hızla büyümesini sağlar. Zamanla, ağaçlar bu boşluğu dolduracak kadar büyürler fakat bazıları rakiplerinin gölgesinde kalır.
National Institute for Mathematical and Biological Synthesis’de doktora sonrası çalışmalarına devam eden ve Texas Üniversite’sinde (Austin) asistan profesör olan, araştırmanın birinci yazarı Caroline Farrior , güneşte hızlı büyüme gölgede yavaş büyüme sürecinin, çevrelerindeki farklılıklara rağmen tropikal yağmur ormanlarının sahip olduğu bu yaygın karakteristik yapının oluşmasında rol oynadığını söylüyor.
2012 yılında Princeton Üniversitesi’den ekoloji ve evrimsel biyoloji alanında yaptığı çalışmalardan dolayı doktora derecesini almaya hak kazanan Farrior, araştırmanın çoğunu Princeton Environmental Institute’de doktora sonrası araştırmacı olarak ortak, yazar Stephen Pacala ile birlikte tamamladı.
Pacala, yağmur ormanlarının diğer ormanlara göre karbonu yaklaşık iki kat daha fazla depoladığını ve bunun yaklaşık yarısının büyük ağaçlar nedeniyle olduğunu, ancak diğer yarısı için başka etmenlerin var olduğunu dolayısıyla bunu göz önüne almadan doğru bir iklim modeli oluşturmanın mümkün olmadığını söylüyor.
Tropikal yağmur ormanlarının nasıl büyüdüğünü anlayabilmek için, Farrior ve arkadaşları, Panama Kanalı’ndaki Barro Colorado Adası üzerinde 50 hektarlık bir arsa üzerinde onlarca yıldır sürdürülen ağaç sayım verilerini analiz ettiler.Bu verilerden yola çıkarak, yağmur ormanlarındaki boyut yapılarının oluşmasını sağlayan en önemli mekanizmayı belirlediler.
Farrior: ‘’Tropikal yağmur ormanları hakkında edinilen bu yeni anlayışla, daha iyi modeller oluşturabilir, tropikal ormanlarda var olan karbon depolama hakkında daha kesin ölçümler yapabilir ve gelecekteki iklim değişikliği hızı hakkında daha kesin tahminler yapabiliriz.’’ diyor.
Çeviren: Gizem Pınar Arslan
Kaynak:SCIENCEDAILY
Comments